Blijf met mij in contact via twitter en telegram: https://t.me/eschrama
Eriks Schrijftafel
Beste lezer,
28 juni 2023
Een pleidooi voor het Nederlands genitief
Vele talen uit de Indo-Europese taalfamilie kennen het genitief nog. Voor de niet-taalkundigen onder ons: Het genitief (of "de tweede naamval") is een verbuiging van zelfstandige en bijvoegelijke naamwoorden die een bezittelijke relatie weergeeft. Het is een verbuiging of naamval die wij in het Nederlands meestal met "van" kunnen vertalen.
Ook het moderne Nederlands kent het genitief nog. Min of meer. Het probleem is echter dat het Nederlands genitief een zooitje ongeregeld is. Daarom wil ik bij dezen een lans breken om een bruikbaar, geregulariseerd genitief voor te stellen voor de moderne Nederlandse taal.
Om precies te zijn kent het Nederlands meerdere genitieven naast elkaar. Om héél precies te zijn, kennen wij:
Dit is een verbuiging van het lidwoord en het bijvoegelijk en zelfstandig naamwoord, op ongeveer dezelfde manier dat het moderne Duits dat doet. Onze taal kent deze verbuiging nog als een erfenis van de gemeenschappelijke Germaanse oertaal, die ook aan de basis van het Duits, Engels en Fries lag. Het probleem met deze vormen is dat zij nogal archaïsche en stijf en formeel in de oren klinken. Daarom komen wij deze vorm ook veel in plaatsnamen tegen, zoals 's-Gravenhage (= "de haag van de Graaf") en 's-Hertogenbosch (= "het bos van de Hertog") waar een beetje plechtigheid, statigheid en pompeusheid wel op z'n plaats is. Aangezien de Nederlandse taal sterk de neiging laat zien (zoals de meeste andere talen aan de kusten van de Noordzee) om steeds analytischer (= met minder naamvallen) te worden, is de tweede naamval ondertussen niet productief meer en wordt het in het normaal, dagdagelijks taalgebruik ook niet of nauwelijks nog gebruikt. En da's niet erg. Aangezien de tweede naamval behoorlijk omslachtig is.
Een voorbeeld: Je zou best de sleutel des huizes kunnen zeggen, maar in de praktijk zeg je de sleutel van het huis.
De stam der Saksen, uit het verre oosten van Nederland en het westen van Duitsland, waren mensen met ideëen! Eén daarvan was het Saksisch erfrecht, dat duizenden jaren lang nog over de hele wereld problemen zou veroorzaken (aangezien het Saksisch erfrecht inhoudt dat enkel de oudste zoon mag erven). Een ander (en beter) idee was het Saksisch genitief.
Het Saksisch genitief is geen vervoeging, maar een suffix, of achtervoegsel. Het Engels genitief -'s is het Saksisch genitief dat tot een absoluut grammaticaal hoogtepunt is geraffineerd. Kortom: Het Saksisch genitief is enkel een -s die je gewoon achter een woord of een zinsnede plakt om een bezitsrelatie aan te geven. Denk aan het Engels the man's wife of the boys' college of nuclear war's dire consequences ... (vert.: de man z'n vrouw, de jongensschool en de ernstige consequenties van een atoomoorlog.)
Het Nederlands kent dit Saksisch genitief ook, maar in beperkte mate: Enkel voor eigennamen (zoals "Anna", "Pietje" of "Europa") en "geanimeerde" woorden (dus woorden die voor personen, zoals "vader" of "moeder" staan) kan het Saksische genitief gebruikt worden. Dit is dus nogal beperkt. En daar is een hele logische reden voor, aangezien de genitieve uitgang -s (die in het Nederlands waar mogelijk recht aan het woord, zonder apostrof, geschreven moet worden) makkelijk verward kan worden voor een bijvoegelijke uitgang, die immers ook -s of -se is. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het brood van Nederland, versus Nederlands brood (genitief), versus een Nederlands brood (bijvoegelijk naamwoord) om te zien hoe dit tot dubbelzinnigheid kan leiden. Ook kan het Saksisch genitief een belangrijke functie vervullen als koppelteken in verschillende samengestelde woorden, zoals oorlogsschip.
Een voorbeeld: Je kunt best Anna's nieuwe hobby is Shaolin Kung Fu zeggen, maar het huis' sleutel is ronduit verkeerd!
Dit mag duidelijk zijn: In plaats van een genitieve uitgang kunnen wij ook het woordje van gebruiken. Simpel en niet moeilijk. Het probleem van "van" is natuurlijk wel dat het zinnen ietsjes langer maakt dan een genitieve naamval. Der keerlen god is nu eenmaal langer dan de god van de boeren en 's-Gravenmade neemt nu eenmaal meer ruimte in dan het land van de Graaf. Op zich is dit natuurlijk pure miereneukerij (zonder tussen-n), wat vervelender is, is dat "van" je vastzet in één enkele genitieve richting: Je kunt enkel die kant uit, verder naar rechts. Maar wat als je iets meer flexibiliteit in je zinsbouw wenst? Door bijvoorbeeld naar links te gaan? Wel, volgens de moderne Nederlandse spelling is dat jammer-de-bammer dan! Met een geregulaseerd genitief, echter, kun je zelf kiezen waar jouw voorkeur naar uitgaat: naar links of naar rechts.
Het perifrastisch genitief is de vorm die wij constant in het dagelijks taalgebruik tegenkomen: De kat haar jongen, de man z'n vrouw, de vrouw d'r nieuwe luchtballon, de mannen hun bier ... Dit is de vorm van het genitief die min of meer de standaard is in de spreektaal (maar niet hélemaal. Wat klinkt bijvoorbeeld beter in de oren: De meisjes' ruime Snoopypennenzakken, of: De meisjes hun ruime Snoopypennenzakken?). Maar bizar genoeg is dit een constructie die niet is toegestaan volgens de officiele regels van de schrijftaal! Dit is dus zo'n voorbeeld waar schrijftaal en spreektaal als de Gordische knoop van elkaar zijn gescheiden, waarna de schrijftaal de ene kant is opgegaan (richting van + een paar overgebleven naamvallen) en de spreektaal de andere kant is opgedreven (richting van + het perifrastisch genitief). Wat ik zelf typisch vind, om het mild uit te drukken ...
En dat ís bijzonder mild uitgedrukt, omdat het immers zo zinloos is.
Immers, 's-Neerlands enige overlevende dochtertaal het Afrikaans heeft namelijk het clitisch of perifrastisch genitief als een van de twee standaardopties om een bezitsrelatie uit te drukken (naast van). In het Afrikaans is dit het deeltje se.
Dus de auto van Joop, of Joop z'n auto in Nederland, is in Zuid-Afrika: Joop se auto. Wim z'n garage is Wim se garage. Annie d'r (of ze) milkshake is Annie se melkskuttel. Netjes, duidelijk, elegant. Omdat het Afrikaans een doorontwikkeling is van de natuurlijke taaltendenzen die ook in de Nederlandse taal zelf werken, maar die zijn afgeremd door de standaardisering en grammaticalisering van de taal in de 18e en 19e eeuw. De Afrikaander Trekboeren hadden echter baie weinig taalkundigen in hun geleden, waardoor de Nederlandse taal daar de tijd en ruimte kreeg om zich naar eigen inzicht en noodzaak verder te ontwikkelen tot een taal die even mooi en bloemrijk is als het Nederlands, en tegelijkertijd (en daar zullen de Boeremensen het zelf ook bést mee eens zijn) ontdaan van onhandige archaïsmen, onlogische spellingsregels en onnodig ingewikkelde grammatica.
Mijn vraag is nu: Aangezien wij in Nederland nog altijd een genitief hebben dat kant noch wal raakt en vleesch noch visch is - een chaotische opeenstapeling van tegenstrijdige vormen en regeltjes - waarom kunnen wij ook ons eigen genitief niet ook regularizeren tot een vorm die daadwerkelijk logisch, eenvoudig toe te passen en functioneel is? Daarom wil ik bij dezen een lans breken om het genitief in de Nederlandse taal te herintroduceren.
Op basis van de daadwerkelijke evolutie van de Nederlandse taal, heb ik een aantal constructies geïdentificeerd die (vind ik) de beste kandidaten zijn. Daarom stel ik de volgende vormen voor:
1# Het Saksisch genitief, voor alles.
Met deze vorm breiden wij het gebruik van het Saksisch genitief (oftewel: -s) uit naar alle woorden en frases in de Nederlandse taal. Zo nodig door middel van een -'s. Deze "Engelse optie" zou er als volgt uitzien:
De oorlogs verwoesting. De mans vrouw. De inflaties serieuze consequenties.
Het nadeel hiervan is natuurlijk dat deze optie een zeker dubbelzinnigheid in de hand werkt: De oorlogs verwoesting, of de oorlogsverwoesting? En daarom ben ik zelf ook géén voorstander van deze optie!
2# De Tweede Naamval, maar dan naar links:
Een van de problemen van de tweede naamval is dat deze zowel voor als achter het woord of de frase gebruikt kan worden en daarom weinig consequent is. Denk aan voorbeelden als Graaf Floris, den keerlen godt (= "de god van de boeren") versus De stem des volks ... Daarom stel ik bij deze optie voor om de Tweede Naamval nieuw leven in te blazen, maar in een vereenvoudigde vorm. Kortom: Altijd naar línks van de frase en met min-of-meer dezelfde eindvormen die eindigen in -s, maar mét het lidwoord en ook vervoegd in de genitief. Deze "Indo-Europese optie" zou als volgt klinken: Des oorlogs verwoesting. Des mans vrouw. Des inflaties serieuze consequenties.
Deze vorm bezit de eenvoud van het "Engels" genitief in 's, zonder echter de verwarring tussen genitief en bijvoegelijk naamwoord.
3# Het perifrastisch genitief:
Gebaseerd op de taal zoals die in de dagelijkse praktijk gebezigd wordt. Hierin vallen drie vormen te onderscheiden:
A) -> se | gebaseerd op het Afrikaanse genitief. Functioneel, hoewel ik hier echter géén voorstander van ben, wegens de kans op verwarring met het vervoegd bijvoegelijk naamwoord-einde -se. Ga d'r maar aanstaan: Nederland se leger, of het Nederlandse leger. De boer se god, of de boerse god?
Natuurlijk blijkt de exacte betekenis uit de context en intonatie van de zin, maar waarom zouden wij het onszelf moeilijker maken dan absoluut nodig is?
B) -> ze | ook gebaseerd op het Afrikaans genitief, maar toch ook op het feit dat dit een van de vormen is die daadwerkelijk in de hedendaagse spreektaal bestaat. Deze zou er als volgt uitzien: Nederland ze leger. De vrouw ze man. De boeren ze god.
C) -> z'n - h'r/d'r - h'n / zijn - haar - hun | gebaseerd op de meest veel voorkomende vorm in de huidige spreektaal, waarbij het bezittelijk voornaamwoord wordt gebruikt als een perifrastisch genitief deeltje. Het voordeel hiervan is dat iedere spreker van de Nederlandse taal al instinctief weet hoe dit werkt. Deze vormen zouden er als volgt uitzien: Nederland z'n leger. De vrouw h'r/d'r man. De boeren h'n god.
Of in de lange vorm: Nederland zijn leger. De vrouw haar man. De boeren hun god.
Hoewel ik er persoonlijk wel de voorkeur geef aan de klitisch vormen (de korte vormen die je niet als afzonderlijke woorden kunt uitspreken. Kortom: z'n, h'r, h'n) omdat dit immers een grammaticaal deeltje is en niet een opzichzelfstaand bezittelijk voornaamwoord hoort te zijn.
DE KEUZE IS AAN JOU!
Nu, ik vind duidelijk dat wij het Nederlands genitief moeten regulariseren en in normale regels moeten vangen, zodat iedere spreker van de Nederlandse taal deze vormen op dezelfde verstaanbare, bruikbare, functionele manier kan toepassen. Maar welke vorm moet het dan zijn?
Ik geef zelf de voorkeur aan optie 2# (de Tweede Naamval, naar links), optie 3B (ze) en optie 3C (z'n - h'r - h'n), hoewel ik natuurlijk niet de enige spreker van het Nederlands ben en dus ook niet in mijn eentje deze keuze kan maken. Welke zou jij het liefste in de grammaticaboekjes van de Nederlandse taal willen zien? Stem voor je favoriete genitief door je keuze aan te geven in het formulier dat ik speciaal daarvoor hieronder heb gemaakt:
Ik schaam mij voor Nederland.
In 2022 is het nog verdomd moeilijk om trots op Nederland te zijn.
Het valt moeilijk te ontkennen dat de Nederlandse democratie op sterven na dood is. Vele mensen zullen onmiddellijk op hoge poten staan na zo’n uitspraak: Maar ons land is heden feitelijk een gefaalde democratie, een crypto-dictatuur.
Hoeveel mensen houden nu al op met verder lezen omdat zij het hier automatisch niet mee eens zijn – en zich zelfs beledigd voelen? Maar ik kan deze stelling echter onderbouwen: Het is namelijk treurig om toe te moeten geven, maar Nederland anno 2022 vinkt vele vereisten af om te kwalificeren voor de louche titel van “niet geheel vrij en democratisch”. Als je een land hebt waar de grote baas recht in de camera kan kijken en zonder blikken of blozen zegt dat mensen “maar hun bek moeten houden” en moeten doen wat ze gezegd wordt, dan kun je dat immers geen volwaardige, functionerende en menswaardige democratie meer noemen.
Ik schaam mij ondertussen voor Nederland. Dit is namelijk een land waar de regering de andere kant op kijkt wanneer Shell & ExxonMobile uit pure hebberigheid kunstmatige aardbevingen creëren en de in de modder wegzakkende inwoners van Groningen vervolgens in de kou laten staan.
Dit is een land dat 20 jaar lang zijn eigen industrie en economie in de neoliberale uitverkoop heeft gegooid, dat zowel openbare nutsbedrijven (zoals de NAM … maar ook de elektriciteits bedrijven, het openbaar vervoer, de KLM, zelfs de haven van Rotterdam!) als onze schamele natuurlijke hulpbronnen aan de hoogste bieder heeft verkocht en de opbrengsten vervolgens aan Joint Strike Fighters, Predator drones en ander speelgoed heeft uitgegeven, omdat de Amerikaanse oorlogsindustrie nu eenmaal klanten nodig heeft.
Dit is een land dat ondertussen de ergste georganiseerde misdaadkartels van Europa heeft voortgebracht. Een in eigen huis gegroeide Nedermaffia compleet met publieke liquidaties, martelcontainers in Wouwse Plantage en bommencampagnes in het centrum van Antwerpen. Wel, dat is het resultaat van 20 jaar neoliberaal snijden in politie & justitie door ministers van Politie & Justitie die vrolijk en zonder enige consequenties hun eigen regeltjes overtreden (#Grapperhaus).
Dit is een land waar de minister-president en het gehele kabinet algemeen veracht lijken te worden, maar die op onverklaarbare manier toch gewoon door blijven regeren, jaar in jaar uit, omdat ze toch altijd en zonder moeite herkozen schijnen te worden, terwijl in achtergebleven ontwikkelingslanden in het Midden-Oosten, Afrika en Latijns-Amerika corrupte “eeuwige leiders” voor minder al de laan zijn uitgestuurd …
Dit is het land van een (ondertussen ex-) minister van financiën (nu BuZa) en toegewijde belastingfraudejager die als Eerste Kamerlid zelf jarenlang de belastingen ontdook (#Hoekstra).
Dit is een land waar de overheid decennia lang openlijk racistisch beleid heeft gevoerd waarbij tienduizenden ouders door een cynische belastingdienst van hun geld zijn beroofd! Zonder enige serieuze consequenties voor de regeringsleiders die hiervoor verantwoordelijk zijn geweest! (#toeslagenaffaire) Omdat“regeren fouten maken is”, volgens onze Il Duce van de kouwe klei. Wat een laf smoesje is van een bureaucraat die zelf dondersgoed beseft dat hij gefaald heeft, maar die geen enige ministeriële verantwoordelijkheid wil nemen voor de chaos, de stress en de wanhoop die eronder zijn toeziend oog zijn aangericht.
Dit is ook een land waarvan de koning zijn privépaleisje in Wassenaar voor 63 miljoen euro heeft laten verbouwen, op kosten van de Staat, terwijl er even verderop in Den Haag al 10 jaar lang chronische woningnood heerst (#VillaEikenhorst).
Dit is een land waarvan de koning en zijn gezinnetje ook lekker op vakantie naar hun Griekse privé-eiland vertrokken terwijl de hele burgerbevolking was bevolen om thuis te blijven, omdat we allemaal van hogerhand “solidair” moesten blijven tijdens de pandemie. En die na thuiskomst door de premier persoonlijk uitgelegd moest krijgen waarom dit “niet oké” was. Foei, stoute koning!
Dit is ook een land waar een prinses met de nek wordt aangekeken omdat ze haar 18everjaardag met haar vriendjes heeft gevierd, in de tuin, met 5 meter afstand van elkaar (och dat arme kind toch, da’s dan je 18everjaardag! Hoe sneu voor zo’n meisje …) en die vervolgens uit Amsterdam moest vluchten omdat steeds meer mensen het inhalig gegraai van haar ouders meer dan zat zijn. Haar ouders, een stelletje schijnheilige, wereldvreemde steuntrekkers, die haar deprimerende verhaal vervolgens breed in de media uitspinnen om weer aan sympathie en medelijden te winnen. Het zullen je ouders maar zijn! Maar toch, je kunt een overtuigd republikein zijn en tegelijkertijd geen gevoelloze hork. Het is mogelijk!
Over gebrek aan menselijkheid gesproken, dit is een ookland waar asielzoekerscentra in de kleinst mogelijke dorpjes worden weggestopt (dus waar logisch gezien ook de minste capaciteit voor asielzoekers bestaat) en waar asielzoekers vervolgens als kistkalveren worden behandeld (#bajesboot, #terapel #tubbergen).
Dit is een land waar de Nederlandse nationaliteit een handelswaar is dat te koop staat voor iedereen die bereid is om met de pegels ervoor over de brug te komen, maakt niet uit als je zelfs de taal niet echt machtig bent.
Dit is ook een land waarvan de regering niet meer in Europese samenwerking, eenheid of zelf rechten lijkt te geloven, maar die zich volledig onderdanig aan de imperialistische, egoïstische wil van de VS heeft gemaakt, als een “oplossing” voor onze eigen jarenlange doodsangst om de Russen tegen de haren in te strijken, want stel dat ferme taal - laat staan gerichte actie – ooit onze “handelsbelangen zouden kunnen schaden”. Omdat dit een land is waar geld uiteindelijk belangrijker dan mensenlevens blijkt te zijn.
Dit is ook een land dat al decennia lang geen enkele ethische moeite heeft met de realiteit van een Europese Unie die fundamenteel ondemocratisch is (wat slechts één van de vele redenen is waarom steeds meer Europese burgers er gewoon niet meer in geloven) en in al die tijd ook geen enkele poging heeft ondernomen om de Unie eens écht democratisch en grassroots te maken.
Dit is een land waar de uitgaande regering 1 heel jaar lang een klucht van een kabinetsformatie heeft uitgesponnen, om uiteindelijk met exact hetzelfde kabinet op de proppen te komen!
Dit is het land dat bleef zitten en toekeek toen een vliegtuig vol met Nederlandse moeders, vaders en kinderen door terroristen uit de lucht werd geschoten! En vervolgens langs de kant van de weg stond om de rouwwagens met daarin de overblijfselen van de slachtoffers te applaudisseren (#MH17). Ik vond het misselijkmakend. Ik heb mij nog nooit zó erg geschaamd voor mijn land. En de consequenties? Een ellenlang proces dat hoogstens zal leiden tot een puur symbolische veroordeling.Maar nooit recht. Nooit in Nederland.
Dit is een land dat ondertussen zijn tanks moet leasen van Duitsland, omdat wij eerder onze tanks aan het buitenland van de hand hebben gedaan, maar wij ze ondertussen tóch weer nodig blijken te hebben. Dit omdat onze regering - die grossiert in kortzichtigheid - lijkt te geloven dat onze defensie eigenlijk geheel afhankelijk van Amerikaanse import moet zijn.
Dit is ook een land dat 20 jaar lang stelselmatig heeft geweigerd om ook maar een cent in de eigen taal en cultuur te investeren (#Nederlandsfilmfonds #nationaalhistorischmuseum) omdat de nieuwste en totaal voorspelbare Marvel-film het toppunt van cultuur in Nederland schijnt te zijn.
Dit is een land dat zó erg in de ideologie van totale vrijhandel gelooft dat wij er geen enkel probleem mee lijken te hebben dat grofweg 99% van onze dagbladen en kranten het bezit zijn van slechts 2 bedrijven uit België.
Dit is ook een land waar er geen énkele onafhankelijke volksvertegenwoordiger meer lijkt te bestaan die daadwerkelijk voor de belangen van Nederland en de Nederlanders probeert op te komen: Het kabinet en het gros van de Kamer werken immers ijverig om de belangen van de VS te behartigen, D66 en Volt worden vrolijk gefinancierd door Amerikaanse “filantropen” als George “the man who broke the Bank of England” Soros, terwijl het FvD “fan van Poetin” is… Waar is het belang van Nederland nog in deze?
Dit is een land dat ronddobbert in een zee van geïnstitutionaliseerde corruptie: Een land waar politici en zakenlieden onderling dealtjes met elkaar doen die niets met gezondheid, welzijn, natuur & milieu ofzelfs het nationaal belang te maken hebben, maar alles met geld en macht.
Dit is een land waarvan de regering vrolijk met elke nieuwe progressieve hype meemarcheert, ook al betekent dit dat er geen voedsel op de borden ligt, er geen verwarming meer in huis is en dat je een elektrische auto (of fiets) bezit die niet opgeladen kan worden vanwege het energietekort – dat enkel veroorzaakt is door schijnheilige energiebedrijven die gretig profiteren van een ondoordacht neoliberaal prijsmechanisme dat enkel en alleen ontworpen is om de energieprijzen zo efficiënt mogelijk de hemel in te jagen …
Dit is een land waar de regenboogvlaggen aan de gevel van het stadhuis wapperen, omdat “iedereen toch gelijk is” (behalve mensen met een afwijkende mening) terwijl ons laatste kabinet gevallen is alsgevolg van de Toeslagenaffaire, waarin de overheid burgers beroofde op basis van hun huidskleur en afkomst! Zonder dat iemand daarvoor ooit gestraft is. Dus (ondanks alles dat Artikel 1 hierover te zeggen heeft) zo gelijk zijn we nou ook weer niet …
Dit is ook een land dat geen enkel probleem heeft met de exploitatie van kinderen in de 3eWereld, als dat betekent dat wij lekker goedkoop de zeldzame metalen kunnen inslaan die we nodig hebben voor de batterij van je nieuwe smartphone, Tesla of elektrische bakfiets – en dan heb ik het nog niet eens over de oorsprong van de kleding diewij allen dragen… Als het label in je nek “Made in China / Pakistan / India / Bangladesh / Indonesia” zegt, dan weet je eigenlijk best wel wiens handen het gemaakt hebben.
Dit is een land waar het verzamelde ziekenhuispersoneel van Nederland massaal en strak gechoreografeerd de Jeruzalema Challenge danste terwijl op datzelfde moment patiënten in diezelfde ziekenhuizen voor hun levens schenen te vechten, omdat de wereld in de greep van een woekerende, dodelijke pandemie scheen te zijn …
Ditis een land waar iedereen voorde boeren is, maar waar niemand ooit het onmenselijkdramavan een kistkalf of een kuikenversnipperaar heeft aanschouwd.
Dit is ook een land waar de politie geheime eenheden bezit om protesten te infiltreren, een land waar je als demonstrant het risico loopt om door een bende gemaskerde politieagenten met plastic snelbinders om je polsen een geblindeerd busje in te worden gesleurd (#AE).
Dit is een land waar echt niemand meer in de principes van de democratische rechtsstaat lijkt te geloven. Niet de politici, niet de inwoners, niet de complotdenkers, noch de brave burgers, niet de boeren, noch de asielzoekers, niet de extreemrechtse Wappies, noch de radicaallinkse woke-brigade. En ook niet de grijze middenmoot. Maar wat ishet alternatief?
Dit is dan ook een land waarbij brave burgers langs de zijlijn staan te juichen hoe de politie een plein “schoonveegt” van mensen die het toevallig en luidkeels níét met het beleid van de overheid eens zijn. Dit is een land waar het recht om in vrijheid je ongenoegen kenbaar te maken te vaak in de kiem wordt gesmoord, omdat enkel bepaalde meningen worden gedoogd. Een land waar men vergeten is dat vrijheid ook de vrijheid om irritant, tegendraads en eigenwijs te zijn betekent. Allemaal dingen waar Nederlanders normaal gesproken zo goed in zijn.
Maar wanneer er kinderen zijn die zonder boterhammetje naar school komen omdat hun ouders zelfs geen geld voor brood en kaas meer hebben, omdat ze een keuze moeten maken tussen óf de stroomrekening óf boterhammetjes, dan heeft ons land gefaald. Zo simpel is het.
In 2022 is het nog verdomde moeilijk om trots op Nederland te zijn. In plaats daarvan bloedt mijn hart voor mijn land, vooral als ik het nieuws lees en denk: “Maar dat kán toch niet?! Dit moet toch beter kunnen?!”
Maar dat doet het vervolgens niet.
Erik Schrama
23 oktober 2022
Een werk in uitvoering: Vluchtelingen van de Zon
(copyright © 2017-2023 Erik Schrama)
Deel 1: Welkom op de Maan
Laten wij eens kijken …
Ergens in het midden van het zuiden van het Sterrenstelsel waarin wij allen wonen, dat de Melkweg heet, ligt er een zonnestelsel dat uit een enkele, gele ster bestaat, waarom acht planeten langzaam draaien – of negen of dertien, dat ligt eraan wie je het precies vraagt.
Rond de gestaag om zijn as draaiende bal blauw water en witte wolken die de derde planeet vanaf deze kleine gele zon is, maakt een klein, lichtgevend grijs maantje zijn maandelijks rondjes; en ergens op het levensloze, stoffige oppervlak van deze miniatuurwereld – recht bovenop zijn zuidpool, om precies te zijn – ligt er een krater ter grootte van een continent; een gigantisch, gapend gat in de grond dat niet minder dan tweeduizen vijfhonderd kilomer wijd is en dertien kilometer diep! En ergens in deze chaotische maar steriele zee van van grijze rotsen, grijs maanstof en donkere haaientanden van bergen, die allemaal het resultaat waren van een of ander relatief klein hemellichaam dat hier een eeuwigheid geleden uit de hemel naarbeneden is komen storten, en die permanent zijn stempel op het oppervlak van deze diepgevroren satelliet had gedrukt, liggen er honderduizenden kleinere kratertjes wijd uitgestrooid, als de kogelgaten die zijn overgebleven na een eeuwenoude kosmische schietpartij. Sommige van deze kraters zijn behoorlijk groot, en sommige zijn vrij klein, en binnen de natuurstenen muren en onder de grote, matte kunststofkoepel die een van de grootste van deze miniscule, eenzame eilandjes van leven bedekt die in een vrijwel eindeloze oceaan aan grijze rotsen, grijs zand en grijze stof liggen, ligt een verassend oude, vervallen, ruineuze, maar levende stad.
Ik kon dit alles duidelijk zien, ver onder mij, terwlijk ik door het kleine ronde raampje keek dat in de zijkant van de witte commerciele ruimtelijner was gezet die laag over de koepel van de stad vloog, toen met een misselijkmakende, hartstoppende draai kantelde, en zichzelf in een gigantische scheur in de grond liet vallen, die eruit zag als de poorten van de hel, maar slecht de ruimtehaven van de stad bleek te zijn.
Toen ik het terminalgebouw uit kwam wankelen en eindelijk binnen de afbrokkelende stadsmuren en onder de matte kunststofkoepel van dit stadje stond, ontdekte ik daar een uitzicht op eeuwenoude afbrokkelende wolkenkrabbers die voor mij oprezen als een betonnen woud, aan alle kanten omsingeld door een eindeloos labyrint aan straten en kleine steegjes – die allemaal gezegend leken te zijn met een overvloedige hoeveelheid barsten, bulten en gaten in de weg. En zoals het toevallig was, leken deze straten op dit moment het onomstreden domein te zijn van de lokale godin van de totale chaos en disorde, volstrekte wetteloosheid en over het algemeen slecht gedrag – zij die de ware belichaming der Anarchie is!
Zoals de meeste inwoners van het Zonnestelsel ben ik mij er wel van bewust dat de moderne bewoners van de Maan – vreemd genoeg – vele goden hebben waar zij in geloven. Dit wordt vaak geweten aan het feit dat ze daarboven een stelletje fanatische heidenen zijn, die al lang geleden hun eigen privéreligie hadden ontwikkeld, vaak door een flinke pagina of twee te lenen van de al bestaande geloven beneden op Aarde, en door die vakkundig te mengen met het soort religieuze inzichten dat je enkel kan opdoen door op het oppervlak van een andere planeet te gaan staan en langdurig de onmeetbare dieptes van de ruimte in te staren. En er zijn vele goden en godinnen die vredig samenleven op dit kleine wereldje van hen, en de bewoners hebben een pragmatische manier om die godheden voor aanbidding uit de kiezen waarvan zij het gevoel krijgen dat die op dit moment het meeste voor hen aan het doen zijn, en waarvan het het meest waarschijnlijk is dat ze op de lange termijn een goed rendement geven op de investering van hun spiritueel kapitaal – zelfs al kan de oorsprong van deze supernatuurlijk wezens uiteindelijk worden herleid naar een aantal compleet verschillende en wild uiteenlopende geloven en spirituele tradities, waarvan de meeste elkaar ook nog eens ronduit tegenspreken, dus.
De lokale bevolking is een pragmatisch stelletje, werkelijk waar, zelf in geloofszaken.
Van dit alles ben ik mij wel bewust. Ik ben er echter ook niet echt in geïnteresseerd, in niks ervan, niet echt, aangezien ik zelf niet van de Maan afkomstig ben, en daarom ook niet de overweldigende behoefte voel om mijzelf voor een verzamelling afgodsbeeltjes in het stof te werpen. Ik ben, echter, op dit moment gedwongen om interesse te veinzen in de geschiedenis van dit oord, aangezien ik het steegje waarin ik zit met een man deel die inderdaad van deze dorre rots afkomstig is, en die mij momenteel enthousiast aanhet informeren is dat ze rond hier altijd behoorlijk trots zijn op het historsiche feit dat zij altijd bereid zijn geweest om in open opstand te komen tegen de aanwezigheid van elke vreemde bezetter – wat hierboven altijd en voor eeuwig de Aarde heeft betekend.
“Maakt niet uit hoe weinig echt succes deze opstandjes normaal gesproken hebben, hoor” voegde de man toe, en hij klonk een beetje verdrietig, maar voornamelijk toch boos.
Terwijl ik door de stad liep, kon ik het allemaal voor mij zien. Iets wat mij echter op was gevallen, was dat deze straten momenteel – en voor het moment, in ieder geval ...
...
Interessant? Laat het mij effe weten :-)
(copyright © 2017-2023 Erik Schrama)
Eriks Schrijftafel
Creatief met tekstverwerking ...
Aangedreven door / Powered by